Vaccineren is belangrijk
In Nederland vinden we het belangrijk dat kinderen een gezonde start in het leven krijgen. Vaccinaties tegen besmettelijke infectieziekten horen daarbij. Daarom zijn vaccinaties gratis. Je kiest zelf of je jezelf of je kind laat vaccineren. De Rijksoverheid organiseert sinds 1957 het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).
Wij vragen toestemming om gegevens over de vaccinaties te delen met het RIVM. Op de website van het RIVM lees je meer over toestemming geven. Je kunt dan de vaccinatiegegevens van je kind bekijken door in te loggen met de DigiD van je kind op Mijn RIVM. Kinderen van 16 jaar en ouder kunnen deze inzien in hiervoor gekwalificeerde persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO).
Overzicht infectieziekten
Met de vaccinaties worden kinderen ingeënt tegen 13 ernstige, besmettelijke ziekten. Na vaccinatie heb je nog maar een kleine kans om de ziekte te krijgen. Krijg je de ziekte toch? Dan zijn de gevolgen veel minder ernstig. Hieronder lees je tegen welke ziekten de vaccinaties beschermen.
Bof
• Symptomen: Het bofvirus geeft een ontsteking van de speekselklier bij het oor. Met als gevolg: een dikke wang. Soms worden mensen heel ziek en krijgen ze hersenontsteking.
• Hoe krijg je het? Via hoesten of niezen door een besmet persoon. En via handen of bijvoorbeeld besmet speelgoed.
• Vaccinatie gestart in 1987.
Difterie (ook wel kroep genoemd)
• Symptomen: Als de difteriebacterie in je keel zit, kun je heel benauwd worden en zweren op je huid krijgen. Komt de gifstof verder in je lichaam, dan kan dat gevaarlijk zijn voor je hart en zenuwstelsel. Voor kinderen kan de bacterie zelfs dodelijk zijn.
• Hoe krijg je het? Via hoesten, niezen of aanraken van besmette personen of (huis)dieren. Of via besmette wonden.
• Vaccinatie gestart in 1953.
Hepatitis B
• Symptomen: moe, grieperig, geel worden. Vaak merk je niet dat je hepatitis B hebt. Het virus kan een leverontsteking veroorzaken. Vooral kinderen kunnen hepatitis B altijd bij zich houden, waardoor hun lever kapot kan gaan en ze leverkanker kunnen krijgen.
• Hoe krijg je het? Besmetting met het hepatitis B-virus kan van moeder op kind bij de geboorte of door contact met besmet bloed of via seksueel contact.
• Vaccinatie voor alle baby’s gestart in 2011.
Hib-ziekten
• Symptomen: Hib staat voor: haemophilus influenze type B. Deze bacterie komt veel voor en doet meestal geen kwaad. Veelvoorkomende symptomen zijn: verstopte neus, oor-, keel- en/of bijholteontsteking. Baby’s, peuters en ouderen kunnen snel ernstig ziek worden. Ze krijgen hoge koorts, hoofdpijn, braken en zien bleek. Ook kunnen ze hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging of longontsteking krijgen.
• Hoe krijg je het? Via hoesten, niezen en zoenen van een besmet persoon.
• Vaccinatie gestart in 1993.
HPV
• Symptomen: HPV staat voor Humaan Papillomavirus. Meestal merk je niets van een besmetting met HPV. Je lijf ruimt het virus dan zelf op. Een infectie kan leiden tot genitale wratten. Soms kan er kanker door ontstaan. Baarmoederhalskanker is de meest voorkomende vorm van kanker door HPV. Het vaccin beschermt niet volledig. Maar maakt de kans op HPV-kanker wel veel kleiner. Het vaccin dat we gebruiken heet Cervarix® en beschermd tegen HPV-typen 16 en 18.
• Hoe krijg je het? HPV kun je oplopen door seks of via handen, huid of mond tijdens het voorspel met iemand die besmet is.
• Vaccinatie gestart in 2010 voor meisjes en sinds 2022 ook voor jongens.
Kinkhoest
• Symptomen: De kinkhoestbacterie veroorzaakt heftige hoestbuien die maanden duren (het staat ook wel bekend als de “100-dagen-hoest”). Vooral baby’s kunnen ernstig ziek worden door kinkhoest. Meer dan de helft van de baby’s met kinkhoest wordt in het ziekenhuis opgenomen. Baby’s kunnen er zo moe en benauwd van worden dat ze stoppen met ademen. Het vele hoesten kan blijvende schade aan de longen veroorzaken. Ook longontsteking, zuurstoftekort of hersenschade kunnen voorkomen.
• Hoe krijg je het? Kinkhoest is heel besmettelijk. Mensen kunnen elkaar besmetten door te hoesten en niezen.
• Vaccinatie gestart in 1954.
Mazelen
• Symptomen: Mazelen begint vaak met verkoudheidssymptomen. Je krijgt rode vlekjes en hoge koorts. Het virus verzwakt tijdelijk je afweersysteem. Hierdoor kun je ook makkelijk andere infectieziekten krijgen. In ernstige gevallen krijgt iemand longontsteking of hersenontsteking. Heel soms veroorzaakt mazelen een dodelijke hersenontsteking die pas jaren na mazelen begint. Als je mazelen hebt gehad kun je het niet nog een keer krijgen.
• Hoe krijg je het? Mazelen is 1 van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan. Het wordt overgedragen door hoesten en niezen van een besmet persoon.
• Vaccinatie gestart in 1976.
Meningokokkenziekte
• Symptomen: de meningokokbacterie kan in je neus zitten en meestal wordt je er niet ziek van. Het kan ook leiden tot hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging. Je hebt dan hoge koorts, nekkramp of luierpijn (baby’s huilen heftig bij verschonen). Soms houd je daar ernstige gevolgen aan over of je kunt eraan overlijden.
• Hoe krijg je het? Door hoesten, niezen en zoenen van een besmet persoon.
• Vaccinatie gestart in 2002 bij baby’s en sinds 2018 ook aan 14-jarigen.
Pneumokokkenziekte
• Symptomen: Er zijn tientallen soorten pneumokokkenbacteriën. Veel mensen hebben de bacteriën in hun neus of keel zonder dat ze ziek worden. Als je er ziek van wordt, kun je middenoor-, bijholteontsteking en bronchitis krijgen. Dieper in je lichaam kun je longontsteking, hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging oplopen. Je kunt zelfs gehandicapt raken of overlijden.
• Hoe krijg je het? Het wordt overgedragen door hoesten, niezen of zoenen door een besmet persoon.
• Vaccinatie gestart in 2006.
Polio
• Symptomen: De meeste mensen die besmet zijn merken er weinig van, of voelen zich grieperig. Soms komt het virus in de zenuwen en hersenen. Je kunt dan verlamd raken of overlijden.
• Hoe krijg je het? Polio (kinderverlamming) wordt veroorzaakt door een virus. Besmette mensen hebben het virus in hun keel en in hun ontlasting. Polio kan zich verspreiden via handen (en voorwerpen dat je met je besmette handen aanraakt), besmet voedsel, besmette ontlasting, besmet water of door hoesten of niezen door een besmet persoon.
• Vaccinatie gestart in 1957.
RS-virus (Respiratoir syncytieel virus)
• Symptomen: Het RS-virus is het meest voorkomende verkoudheidsvirus bij kinderen. De meeste kinderen worden er alleen verkouden van. Maar baby’s kunnen ernstig ziek worden. Zij kunnen benauwd worden door een ontsteking van de kleine luchtwegen. Of een longontsteking krijgen. Ongeveer 1 op de 100 kinderen wordt zo ernstig ziek van het RS-virus, dat een opname in het ziekenhuis nodig is.
• Hoe krijg je het? Het RS-virus zit in de neus en keel van iemand die het virus heeft. Je kunt de zieke overdragen door druppeltjes die vrijkomen bij hoesten, niezen en praten.
• De RSV-prik is geen vaccinatie, maar een prik met antistoffen tegen het RS-virus. Een baby is met deze prik tenminste een half jaar beschermd. De RSV-prik start in september 2025.
Rodehond
• Symptomen: Rodehond komt van het rubellavirus. Een kind wordt er meestal niet erg ziek van. Maar bij zwangere vrouwen kan het virus leiden tot een miskraam. Of doofheid, blindheid en een ontwikkelingsstoornis bij het ongeboren kind.
• Hoe krijg je het? Door hoesten en niezen door een besmet persoon. Of door besmette spullen aan te raken. Bijvoorbeeld speelgoed of bestek.
• Vaccinatie gestart in 1974.
Rotavirus
• Symptomen: Het Rotavirus veroorzaakt een ontsteking aan de maag en darmen. Klachten zijn koorts, overgeven, diarree, misselijkheid en buikpijn. Kinderen kunnen door langdurige of hevige diarree uitdrogen.
• Hoe krijg je het? Het virus is erg besmettelijk en verspreid zich via handen en de mond. Het virus zit in ontlasting van besmette mensen. Na een toiletbezoek komt het virus gemakkelijk terecht op de handen en via de handen in de mond of op andere spullen.
• Vaccinatie gestart in 2024.
Tetanus
• Symptomen: Tetanus wordt ook wel kaakklem of wondkramp genoemd. De bacterie maakt gifstoffen aan die ernstige spierkrampen veroorzaken.
• Hoe krijg je het? Tetanus kun je krijgen als besmet straatvuil in een open wondje komt. Of bij een beet van bijvoorbeeld een hond, konijn of cavia. Mensen kunnen elkaar niet besmetten.
• Vaccinatie gestart in 1954.
